به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

کمبود پزشک چگونه جبران می‌شود؟

تاریخ انتشار: ۷ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۰۴۷۲۴

اگر از داوطلبان کنکور گروه آزمایشی علوم‌تجربی درباره چرایی و انگیزه تحصیل در این رشته بپرسیم به یک جواب تقریبا مشترک می‌رسیم که این پاسخ مشترک و واحد،  "تحصیل در رشته پزشکی، بحث درآمد زایی و بازکار مناسب این رشته" است. به طور قطع، پاسخ به این پرسش هیچ ارتباطی به توان‌علمی یا نمره‌ای که داوطلبان در کنکور کسب می‌کنند، ندارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اغلب داوطلبان گروه آزمایشی علوم‌تجربی برای دست‌یافتن رویای خود یعنی پوشیدن روپوش سفید پزشکی یا تحقق آرزو‌های والدینشان، تلاش‌می‌کنند یکی از کرسی‌های رشته پزشکی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی را از آن خود کنند.

در اینجا همواره دو پرسش «آیا تحصیل در رشته علوم‌پزشکی علاقه‌ای قلبی است؟» و «آیا جایگاه اجتماعی و کسب درآمد منجر به تحصیل در این رشته می‌شود؟» در ارتباط با تحصیل در رشته‌های پزشکی مطرح می‌شود. بررسی وضعیت علاقمندی داوطلبان به تحصیل در رشته پزشکی بیان‌گر آن است که پرسش دوم، نقش پررنگ‌تری در انتخاب این رشته تحصیلی دارد.

واضح و روشن است که اکثر داوطلبان گروه آزمایشی علوم‌تجربی در کنکور سراسری به رویای خود یعنی پوشیدن روپوش سفید پزشکی دست نمی‌یابند آن‌ها ناچار هستند که به اننظار نوبت بعدی آزمون سراسری ورود به دانشگاه‌ها بنشینند یا عطای تحصیل در رشته پزشکی را به لقایش ببخشند و نهایتا دانشجوی رشته‌های پیراپزشکی شوند.

 اقبال زیاد رشته‌های پزشکی و رقابت نفس‌گیر داوطلبان کنکور برای تحصیل در رشته‌هایی از این دست سبب شده که موضوع افزایش ظرفیت رشته پزشکی عمومی به چالشی بزرگ در عرصه آموزش آکادمیک تبدیل شود.

 آذر ۱۴۰۰، سرآغاز رویدادی جدید در عرصه پذیرش دانشجویان رشته‌های پزشکی به حساب می‌آید. در این ماه، ماده واحده «افزایش ظرفیت پزشکی در مقطع عمومی» که ماحصل جلسه‌های ۸۵۱ و ۸۵۲ مورخ ۲۳ آذر و ۱۰ مهرماه ۱۴۰۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی بود، به تصویب رسید.

ماده واحده شورای عالی انقلاب فرهنگی چیست؟

ماده واحده «افزایش ظرفیت پزشکی در مقطع عمومی» که بنا به پیشنهاد ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور و در جلسات ۸۵۱ و ۸۵۲ مورخ ۲۳ آذر و ۷ دی ۱۴۰۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است، توسط رئیس جمهور به شرح ذیل ابلاغ شد.

ماده واحده:
با استناد به بند ۵-۴ سیاست­های کلی علم و فناوری ابلاغی مورخ ۲۹ شهریور ۱۳۹۳ مقام معظم رهبری (مدظله) با موضوع تنظیم رابطه متقابل تحصیل با اشتغال و بند ۲-۵ سیاست­های کلی سلامت ابلاغی مورخ ۱۸ فروردین مقام معظم رهبری (مدظله) با موضوع ارتقاء شاخص­‌های سلامت برای دستیابی به جایگاه اول در منطقه و همچنین بند ۱۳ این سیاست­‌ها با موضوع توسعه کیفی و کمی نظام آموزش علوم پزشکی و مستند به اقدام ملی ۱۴ از راهبرد کلان ۶ نقشه جامع علمی کشور در خصوص تنظیم ظرفیت دانشگاه‌­ها و درراستای اتخاذ تدابیر مناسب برای مواجهه با بحران پیری جمعیت در آینده؛ رفع کمبود پزشک؛ جلوگیری از فرسودگی کادر درمان و کاهش آسیب‌پذیری نظام سلامت در مواجهه با بحران‌ها؛ افزایش دسترسی اقشار مختلف مردم به پزشک و تنظیم ظرفیت دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی بر اساس نیاز جامعه، با توجه به سرانه پزشک به جمعیت ۱۳ در ۱۰ هزار در سال جاری و به منظور دستیابی به سرانه پزشک به جمعیت ۲۰ در ۱۰ هزار در سال ۱۴۱۰، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالیِ تحت نظارت آن وزارت برای رشته پزشکی در مقطع عمومی، از سال ۱۴۰۱ به مدت حداقل چهار سال، در هر سال ۲۰ درصد نسبت به سال قبل به شرح جدول ذیل افزایش یابد.

 

بر اساس این ماده واحده، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است در تمامی کد رشته محل‌های پزشکی عمومی در مراکز آموزش پزشکی تحت نظارت این وزارتخانه  و دانشگاه آزاد اسلامی، این افزایش ظرفیت را اعمال کند.

این افزایش ظرفیت مخصوص داوطلبان آزاد شهرستان‌ها و مناطق محروم و کم برخوردار است.

پذیرش در این افزایش ظرفیت که به صورت کد رشته محل‌های مشخص در دفترچه‌های راهنمای سازمان سنجش آموزش کشور درج می‌شود، صرفا برای ارائه خدمت در شهرستان‌ها و مناطق محروم و کم برخوردار خواهد بود.

در صورت نبود داوطلب واجد شرایط برای بخشی از این ظرفیت، ظرفیت باقیمانده صرفاً به داوطلبان آزاد سایر مناطق کشور با تعهد ارائه خدمت در شهرستان‌ها و مناطق تعیین شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اختصاص خواهد یافت.

همچنین، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف شد طرح افزایش ظرفیت در رشته‌های تخصصی پزشکی، دندان‌پزشکی عمومی و تخصصی دندان‌پزشکی به همراه اصلاحات پیشنهادی خود برای تشویق دانشجویان به تحصیل در رشته‌های تخصصی پزشکی مورد نیاز و کم‌متقاضی را تهیه و ظرف مدت دو ماه جهت تصویب به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ارائه کند.

این وزارتخانه مکلف است با همکاری نهاد‌های ذیربط نسبت به برنامه‌ریزی جهت استقرار فراگیر شبکه سلامت اقدام و طرح نظام ارجاع و پزشکی خانواده و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی در نظام سلامت را ظرف مدت سه ماه جهت تصویب به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور ارائه دهد.

تبصره ۴: سازمان سنجش آموزش کشور موظف است هر ساله قبل از انتشار دفترچه کنکور سراسری، گزارشی از این افزایش ظرفیت در رشته‌های مزبور را به ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور اعلام کند. ستاد موظف است گزارش سالانه اجرای این مصوبه را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کند.

مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ۵ سال اعتبار دارد.  

واکنش‌ها نسبت به افزایش ظرفیت

دکتر رجبعلی برزویی، معاون خط مشی‌گذاری ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در واکنش به این مصوبه گفت: بحث افزایش ظرفیت پزشکی، برنامه‌ای بلند مدت با سابقه‌ای طولانی در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی است. مصوبه افزایش ظرفیت پزشکی به عنوان یک تصمیم ملی و از موضوعات و تصمیمات استراتژیک کشور محسوب می‌شود که باید درست هدایت شود.

طرح افزایش ظرفیت ۲۰ درصدی رشته‌های پزشکی به صورت سالانه به مدت ۵ سال، مخالفانی نیز داشت. از جمله سعید نمکی، وزیر وقت بهداشت که سال ۹۸، ضمن مخالفت صریح با طرح افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی گفته بود: معتقدیم که ظرفیت دانشگاه‌های علوم پزشکی و باری که بر دوش نظام سلامت بعد از فارغ‌التحصیلی این گروه بر دوش نظام سلامت سنگینی می‌کند، برای نظام سیاسی و نظام اجتماعی کشور، نیز مشکل آفرین خواهد بود.

دکتر ابوالفضل باقری‌فرد، معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی در آبان ماه ۱۴۰۰ در واکنش به افزایش ظرفیت پزشکی با بیان اینکه افزایش ظرفیت جذب دانشجوی پزشکی باید شیب ملایم و منطقی داشته باشد، گفت: تا زمانیکه نظام سطح بندی و ارجاع با اولویت خدمات ارتقای سلامت و پیشگیری و فرآیند بومی گزینی پزشکان و نظام پرداخت عادلانه اصلاح نشود، حتی اگر ظرفیت‌ها را چندبرابر کنیم، بازهم مشکل دسترسی به پزشک در مناطق محروم را خواهیم داشت.

آیا افزایش ظرفیت با شاخص‌های سلامت هم‌خوانی دارد؟

همچنین دکتر محمد رئیس‌زاده، رئیس سازمان نظام‌پزشکی کشور  در بخشی از صحبت‌های خود در برنامه «صف اول» درباره افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی گفت: در برخی از حوزه‌ها متناقض با سیاست‌های کلی تصمیم‌گیری شده است؛ به طور مثال، حوزه آموزش و در سند ابلاغیه کلی، موضوع آموزش، متناسب با کیفیت، نیازمند روز و ارتقاء شاخص‌های سلامت ذکر شده است یعنی توسعه کمی و کیفی آموزش باید براساس تربیت انسان‌های کارآمد، پاسخگو، متناسب با نیاز جامعه و ناظر بر افزایش شاخص‌های سلامت باشد. تصمیماتی در حوزه آموزش گرفته شده است که با این بند در تضاد است. موضوع افزایش ظرفیت را مطرح می‌کنند که به طور حتم متضاد و ناقض ارتقاء شاخص‌های سلامت است. افزایش ظرفیت در یک رشته را درنظر می‌گیرند که منحصرا در حوزه درمان است، اما حوزه درمان را ارتقاء نمی‌دهد.

افزایش ۱۶۰۰ نفری رشته‌های پزشکی در سال ۱۴۰۱

دکتر عبدالرسول پورعباس، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور نیز در آستانه نوبت نخست کنکور ۱۴۰۲ در گفتگو با ایسنا، درباره افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی برای سال ۱۴۰۲ گفت: ظرفیت رشته‌های دانشگاهی، فرایندی است که در تابستان با آن مواجه می‌شویم و دانشگاه‌ها از طریق سامانه‌هایی که در اختیار دارند، اطلاعات مربوط به این موضوع را به سازمان سنجش ارسال می‌کنند. بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، ظرفیت رشته‌های پزشکی در کنکور ۱۴۰۰ حدود ۸ هزار نفر بود که در کنکور ۱۴۰۱ به ۹۶۰۰ نفر رسید. بر اساس این مصوبه، میزان ظرفیت رشته‌های پزشکی در کنکور ۱۴۰۲ حدود ۱۱ هزار نفر است. ظرفیت رشته‌های پزشکی سالانه به میزان ۲۰ درصد افزایش می‌یابد و این افزایش طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به مدت ۵ سال اجرا می‌شود. شورای عالی انقلاب فرهنگی با توجه به گزارش‌هایی که از سوی سازمان سنجش آموزش کشور ارسال می‌شود در راستای تمدید این مصوبه برای ۵ سال دوم تصمیم می‌گیرد.

اظهارنظر‌ها درباره افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی همچنان و در سال ۱۴۰۱ نیز ادامه داشت به نحوی که دکتر ابوالفضل باقری‌فرد، معاون آموزشی وزارت بهداشت در نشست خبری هفتمین همایش مرجعیت علمی در پاسخ به پرسش ایسنا، با بیان اینکه بودجه‌ای برای افزایش ظرفیت آمورزش پزشکی دریافت نکرده‌ایم درباره افزایش ظرفیت رشته پزشکی بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و ادامه آن در سال‌های آتی توضیح داد: افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی و دندان‌پزشکی بیشتر از  جدول اعلام شده است. افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی با کمک سایر دستگاه‌ها مانند سازمان امور استخدامی و سازمان برنامه بودجه ممکن می‌شود تا زیرساخت‌های لازم مرتبط با این موضوع فراهم شود. اگر زیرساخت فراهم نباشد و پذیرش انجام شود، فدراسیون آموزش پزشکی نسبت رعایت نشدن شاخص‌ها واکنش نشان می‌دهد. زیرا کیفیت و کمیت آموزش پزشکی هر دو در کانون توجه قرار دارد. در مورد رشته‌های پزشکی اگرچه افزایش ظرفیت داشته‌ایم، اما بودجه‌ای در ارتباط با این موضوع به ما پرداخت نشده است.

اگرچه دانشگاه‌های علوم‌پزشکی براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی ملزم به افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی هستند، اما به گفته معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تامین بودجه به تامین زیرساخت‌های آموزش کمک می‌کند. دکتر باقری در نشست خبری هفتمین همایش مرجعیت علمی کشور گفت:  آموزش یک امر مستمر است و بودجه‌هایی که نیاز داریم باید در زمان مقتضی آن داده شود که بتوان زیرساخت‌ها را تامین کرد. اگر بودجه‌ها و سرانه‌های آموزشی به موقع پرداخت نشود مشکل آموزش را حل نمی‌کند؛ ضمن اینکه بخشی از آموزش، آموزشی است که اکنون در جریان است و آن بر اساس  سرانه‌ای که سازمان برنامه احصاء می‌کند، پرداخت می‌شود، اما بخشی از آموزش نیز دانشجویانی هستند که قرار است آموزش آن‌ها آغاز شود که در این زمینه بودجه تامین نشده است.

به گفته وی، بحث کیفیت آموزش خط قرمز وزارت بهداشت است. برخی کشور‌های منطقه تعداد متخصص بیشتری نسبت به ایران دارند، اما آیا مردم در منطقه برای درمان به آنجا مراجعه می‌کنند یا ایران؟ پس کیفیت آموزش پزشکی در ایران تضمین شده است و ما موظف هستیم این کیفیت را حفظ کنیم.

افزایش ظرفیت به معنای رفع کمبود پزشک نیست

دکتر غلامرضا حسن‌زاده، دبیر شورای عالی برنامه‌ریزی علوم پزشکی  بر این باور است، افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی، به معنای رفع کمبود پزشک نیست. به گفته وی، وزارت بهداشت در برنامه مشخص و مدونی پیگیر این موضوع خواهد بود تا این ظرفیت‌ها متعادل و مناسب شود. وزارت بهداشت، مخالف افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی نیست، اما با اینکه کار غیرعلمی و غیرکارشناسی انجام شود هم موافق نیستیم. باید برای هرکاری هزینه اثربخشی و زیرساخت‌ها مورد توجه قرار گیرد و چنانچه نتوانیم زیرساخت‌های لازم را فراهم کنیم، هزینه زیادی را به کشور تحمیل خواهیم کرد، ضمن اینکه همیشه افزایش ظرفیت معادل رفع مشکل نیست. باید زیرساخت‌های لازم و انگیزه کافی برای خدمت در مناطق مختلف را در پزشکان ایجاد کنیم و این موضوع باعث می‌شود که توزیع عادلانه و دسترسی مناسب داشته باشیم و بررسی کنیم که چه دلایلی وجود دارد که این اتفاق نمیفتد. باید حتما بررسی کنیم دلیل اینکه دسترسی مناسبی در مناطق مختلف وجود ندارد و پزشکان در شهر‌های بزرگی مثل تهران مستقر می‌شوند و در این شهر‌ها سرانه پزشک نسبت به سایر شهر‌ها بالاتر است، چیست.

به نظر می‌رسد مسئولان وزارت بهداشت با افزایش پذیرش رشته پزشکی موافق نیستند و راه‌حل رفع کمبود پزشک را در مسائل دیگر می‌دانند. اظهارنظر‌ها درباره افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی متفاوت است به نحوی که برخی از آن حمایت می‌کنند و برخی بر این باور هستند که تصمیم افزایش ظرفیت رشته پزشکی فقط برای حل مشکل کمبود پزشک در کشور گرفته شده و هیچ پشتوانه دیگری ندارد. این گروه معتقدند افزایش ظرفیت سبب کاهش سطح رقابت برای ورود به این رشته می‌شود به نحوی با این افزایش ظرفیت‌ها برخی از رتبه‌های چندرقمی هم شاید بتوانند در رشته‌ای تحصیل کنند که به طور مستقیم با سلامت جامعه در ارتباط است. همانطور که  کیفیت آموزش پزشکی همواره در کانون توجه قرار دارد باید به این پرسش پاسخ داده شود که آیا افزایش رشته پزشکی، کیفیت آموزشی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟ پرسش‌ها محدود به این سوال نمی‌شود بلکه سوال‌های دیگری مانند آیا مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای ۵ سال دوم تمدید می‌شود یا خیر و اینکه آیا افزایش ظرفیت به حل مشکل کمبود پزشک کمک می‌کند یا خیر نیز مطرح است. سوالاتی که باید مسئولان و متولیان تصمیم‌گیری به آن‌ها پاسخ داده و به نوعی درباره آن تضمین دهند.

منبع: ایسنا

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی دانشگاه و كنكور

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: پزشک علوم تجربی ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور درباره افزایش ظرفیت رشته های پزشکی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی سازمان سنجش آموزش کشور درمان و آموزش پزشکی افزایش ظرفیت پزشکی افزایش ظرفیت افزایش ظرفیت شاخص های سلامت رفع کمبود پزشک علوم پزشکی تحصیل در رشته وزارت بهداشت کیفیت آموزش زیرساخت ها نظام سلامت دانشگاه ها ماده واحده رشته پزشکی بر اساس شاخص ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۰۴۷۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اقدامات وزارت بهداشت برای افزایش امید و انگیزه دستیاران

به گزارش خبرنگار مهر، بهرام عین اللهی عصر امروز در بیست و پنجمین همایش کشوری آموزش علوم پزشکی، هفدهمین جشنواره آموزشی شهید مطهری و ششمین جشنواره دانشجویی ایده های نوآورانه آموزشی در دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: یکی از توفیقات بزرگ ما در ساختار نظام سلامت و آموزش علوم پزشکی در جمهوری اسلامی ایران و تاکید بر تعامل برای دستیابی به یکپارچگی، ادغام نظام ارائه خدمات سلامت و نظام آموزش علوم پزشکی بود، نظام سلامت در جمهوری اسلامی ایران یکی از دستاورد های عظیم انقلاب اسلامی است که با ادغام با نظام آموزش و پژوهش در علوم پزشکی یک الگوی منحصر به فردی را در راستای پاسخگویی به نیاز های جامعه و مردم میهن عزیز اسلامی مان ارائه کرده است.

وی افزود: اهداف اصلی نظام آموزش علوم پزشکی ادغام یافته در نظام سلامت افزایش ظرفیت تربیت دانشجو، افزایش تعداد دانشکده ها، افزایش تعداد اعضای هیات علمی، افزایش تعداد تخت های آموزشی، افزایش تماس دانشجو با جامعه، افزایش حضور دانشجو در محیط ارائه خدمات و طرح مسائل سلامت در آموزش است.

عین اللهی افزود: راهبردهای اصلی نظام آموزش علوم پزشکی مبتنی بر نیازهای جامعه و مسائل جامعه و صلاحیت جامعه است.

وزیر بهداشت افزود:هماهنگی های وزارت بهداشت با بنیاد نخبگان در خصوص جذب نخبگان بدون فراخوان در دانشگاه علوم پزشکی کشور با هدف ایجاد انگیزش و ماندگاری نخبگان برای آموزش علوم پزشکی کشور حرکتی با خروجی مفید بود.

وی افزود: افزایش ۸۰۰درصدی حق الزحمه دستیاران تخصصی و فوق تخصصی در دولت مردمی یکی از کارهایی بود که وزارت بهداشت برای افزایش انگیزه و امید آفرینی انجام داد.

عین اللهی تدوین آیین نامه تسهیل و افزایش مدت زمان مرخصی زایمان و ایجاد تسهیلات جهت مادران باردار در دوران دستیاری را نیز برخی دیگر از اقدامات وزارت بهداشت در راستای افزایش امید و انگیزه به دستیاران عنوان کرد.

در پایان این مراسم گروه های برتر جشنواره شهید مطهری و اساتید برتر دانشگاه های علوم پزشکی تقدیر شد.

کد خبر 6094628